SWOT là mô hình giúp các nhà kinh doanh phân tích được điểm mạnh, điểm yếu cũng như cơ hội – thách thức của doanh nghiệp trong thời điểm hiện tại, trong tương lai. Từ đó giúp doanh nghiệp đưa ra được các chiến lược phù hợp, doanh số tăng tưởng. Vậy cụ thể SWOT là gì? Hãy cùng ROI Media phân tích và xây dựng SWOT thông qua các bước cơ bản sau đây nhé!
SWOT là gì?
SWOT là một mô hình phân tích kinh doanh nổi tiếng với 4 yếu tố chính đó là S – Strength (Điểm mạnh), W – Weaknesses (Điểm yếu), O – Opportunities (Cơ hội) và T – Threats (Thách thức).
Mô hình này rất thích hợp sử dụng cho các doanh nghiệp mong muốn cải thiện tình hình kinh doanh bằng định hướng đúng đắn và xây dựng những nền tảng phát triển vững chắc trong tương lai.
Trong đó, Thế mạnh (S) và Điểm yếu (W) được xem là 2 yếu tố nội bộ của một doanh nghiệp. Còn Cơ hội (O) và Thách Thức (T) là hai yếu tố bên ngoài.
Phân tích SWOT là bước quan trọng giúp doanh nghiệp tạo chiến dịch kinh doanh đúng đắn. Cụ thể, bạn cần phân tích 4 yếu tố Strengths (Điểm mạnh), Weaknesses (Điểm yếu), Opportunities (Cơ hội), Threats (Thách thức) chi tiết nhằm xác định mục tiêu chiến lược, hướng đi cho doanh nghiệp.
Nói tóm lại, phân tích SWOT doanh nghiệp chính là việc bạn đi phân tích 4 yếu tố chính:
- Thế mạnh: Thế mạnh nổi bật của doanh nghiệp hoặc dự án so với đối thủ cạnh tranh.
- Điểm yếu: Hạn chế của doanh nghiệp hoặc dự án đang yếu hơn so với đối thủ.
- Cơ hội: Những yếu tố có thể khai thác để vượt đối thủ.
- Thách thức: Những yếu tố tác động tiêu cực đến doanh nghiệp hoặc dự án
Nguồn gốc mô hình SWOT
Mô hình SWOT được phát triển bởi Albert Humphrey vào những năm 1960 – 1970. Đây là kết quả của một dự án nghiên cứu do Đại học Stanford của Mỹ thực hiện. Ban đầu, mô hình phân tích này có tên gọi SOFT: Satisfactory – Thỏa mãn, Opportunity – Cơ hội, Fault – Lỗi hay điều xấu trong hiện tại, Threat – Nguy cơ hay điều xấu trong tương lai.
Tuy nhiên, đến năm 1964, sau khi mô hình này được giới thiệu cho Urick và Orr tại Zurich – Thuỵ Sĩ, Albert đã cùng các cộng sự của mình đổi F thành W (Weakness) và SWOT ra đời từ đó. Đến đầu năm 2004 thì SWOT được hoàn thiện và ứng dụng trong nhiều doanh nghiệp. Vì nó giúp các nhà quản lý đưa ra cũng như thống nhất các mục tiêu của tổ chức mà không cần phụ thuộc vào tư vấn hay các nguồn lực tốn kém khác.
Ưu điểm – hạn chế của mô hình SWOT
Để doanh nghiệp, cá nhân đưa ra được một quyết định thì việc đầu tiên đó là cần xác định được mình đang ở đâu. Đồng thời, bạn cũng cần hiểu rõ năng lực thực sự của doanh nghiệp, bản thân cũng như các yếu tố có thể ảnh hưởng từ bên ngoài. Việc phân tích theo mô hình SWOT giúp bạn hiểu rõ hơn vị trí của công ty và nhìn ra những có hội tiềm năng phát triển kinh doanh.
Cụ thể, phân tích mô hình SWOT có những ưu điểm – hạn chế như:
Ưu điểm
- Không mất bất kỳ chi phí nào:
Để nghiên cứu SWOT bạn không cần phải bỏ ra chi phí nào cả mà chỉ cần tốn chất xám thôi. Đây là ưu điểm nổi bật của mô hình SWOT khi mà bạn chả cần thuê chuyên gia về nghiên cứu, bạn cũng có thể tự mình tìm hiểu, thu thập thông tin từ các nguồn khác nhau để phân tích.
- Kết quả quan trọng:
Kết quả từ việc phân tích mô hình SWOT rất quan trọng và giúp ích cho tất cả các đối tượng muốn nắm bắt một cách tổng quát về điểm mạnh, điểm yếu, cơ hội và thách thức của bản thân, tổ chức hoặc doanh nghiệp. Kết quả này sẽ là tiền đề giúp kế hoạch của doanh nghiệp được triển khai hiệu quả, đúng hướng.
- Đột phá ý tưởng mới:
Thông qua việc phân tích mô hình SWOT, nhiều người đã đưa ra được ý tưởng, giải pháp hiệu quả cho hoạt động kinh doanh của mình. Khi nhìn một cách tổng quan tất cả các yếu tố thì bạn có thể nghĩ ra những ý tưởng mới lạ, độc đáo một cách dễ dàng hơn.
Nhược điểm
Mặc dù mô hình SWOT được xem là mô hình phân tích kinh doanh hiệu quả nhưng nó vẫn còn một số hạn chế như:
- Kết quả phân tích chưa chuyên sâu:
Các yếu tố được đưa ra trong mô hình SWOT thường đơn giản và không đưa ra được các ý phản biện. Do đó, kết quả của cuộc phân tích thường chưa được sâu sắc, chưa bao quát đủ khía cạnh. Mặt khác, đây thường là những phân tích chủ quan từ người làm mô hình và thiếu sự góp ý từ nhiều người khác cũng như đôi khi không sát với thực tế.
- Không đưa ra hành động cụ thể:
Vì mô hình SWOT chỉ đưa ra một bức tranh tổng quát về tình hình của cá nhân, tổ chức và chưa khai thác sâu. Do đó, các phương pháp và hành động đưa ra thường chung chung và không được cụ thể, chi tiết.
- Cần thực hiện nghiên cứu bổ sung:
Chỉ dựa vào việc phân tích mô hình SWOT thì bạn chưa thể có được một bản kế hoạch hoàn chỉnh cho mình. Thay vào đó, bạn cần tìm tòi nghiên cứu bổ sung nhiều khía cạnh khác như hành vi của người dùng, nhu cầu khách hàng,….từ đó giúp bạn hiểu sâu sắc và lập kế hoạch đúng đắn, tránh sai sót quá nhiều.
Các thành tố tạo nên mô hình SWOT
Strengths (điểm mạnh)
Điểm mạnh chính là những lợi thế mà doanh nghiệp hay một dự án đang có. Đây là những điểm nổi bật, lợi thế của doanh nghiệp cao hơn so với các đối thủ khác. Điểm mạnh là phần nội tại của doanh nghiệp, nó có thể bao gồm các yếu tố như: nguồn lực, tài sản – tài chính, con người, kinh nghiệm, phương pháp Marketing,…
Weakness (điểm yếu)
Điểm yếu là các yếu tố bất lợi mà doanh nghiệp đang có. Để phát triển thì doanh nghiệp cần tự khắc phục được những điểm yếu này, đó có thể là về nguồn lực, con người, …từ đó cạnh tranh được với đối thủ trên thị trường. Ngoài ra, các doanh nghiệp cần phải tự nghiên cứu chi tiết để xem mình đang sai ở đâu, cần khắc phục các yếu điểm đó như thế nào,…
Opportunities (cơ hội)
Bạn cần liệt kê ra những tác động tích cực từ bên ngoài, những yếu tố này có thể giúp cho việc kinh doanh của bạn đạt được hiệu quả. Các yếu tố bên ngoài đó có thể là:
- Sự phát triển, xu hướng phát triển của thị trường
- Đối thủ đang tỏ ra chậm chạp, yếu kém, tiếng xấu
- Xu hướng công nghệ thay đổi
- Xu hướng toàn cầu
- Hợp đồng, đối tác, chủ đầu tư
- Chính sách, luật đổi mới,…
Threats (thách thức)
Thách thức là những trở ngại khiến doanh nghiệp của bạn gặp khó khăn và có thể không đạt được kết quả như kỳ vọng. Khi đã biết được những nguy cơ ảnh hưởng đến phát triển của doanh nghiệp, bạn cần tìm ra những phương án giải quyết, giải pháp khắc phục để hạn chế thấp nhất những ảnh hưởng đó. Do đó, bạn cần phải có kế hoạch triển khai giải pháp chi tiết nhằm giảm bớt độ nghiêm trọng và có thể né tránh được những rủi ro mà bạn có thể biết trước được.
Hướng dẫn phân tích và xây dựng mô hình SWOT
Sau khi đã tìm hiểu về khái niệm, ưu nhược điểm và những thành tố tạo nên mô hình SWOT, chúng ta sẽ bắt tay vào phân tích và xây dựng mô hình SWOT hiệu quả nhé!
Thiết lập Ma trận SWOT
Trình bày phân tích SWOT dưới dạng ma trận giúp bạn dễ dàng lập chiến lược theo từng yếu tố. Đầu tiên, bạn cần chuyển bảng yếu tố SWOT thành ma trận trước để giúp xác định được 4 thành phần của mô hình một cách dễ dàng.
Để đảm bảo chiến lược đem lại hiệu quả, bạn cần thực hiện các tiêu chí sau:
- Ưu tiên phát triển những thế mạnh sẵn có của doanh nghiệp
- Điểm yếu – hạn chế mà doanh nghiệp cần khắc phục để tránh rủi ro
- Nhận diện và tận dụng tốt các cơ hội, các yếu tố bên ngoài doanh nghiệp
Khi phân tích SWOT, bạn không nhất thiết phải loại bỏ các nhược điểm mà hãy nên kết hợp song song giữa ưu – nhược điểm để biến chúng thành điểm mạnh riêng, tạo khác biệt với đối thủ.
Phát triển Điểm mạnh
Để xác định điểm mạnh của doanh nghiệp khi xây dựng chiến lược Marketing, bạn cần xác định được câu trả lời cho các câu hỏi sau:
- Điều gì làm khách hàng ấn tượng với doanh nghiệp?
- Doanh nghiệp của bạn làm tốt các đối thủ ở mặt nào?
- Thương hiệu mà bạn đang xây dựng có tính độc đáo như thế nào?
- Doanh nghiệp bạn có tài nguyên gì mà đối thủ không có?
Khi đã tìm ra thế mạnh riêng của mình thì việc xây dựng thương hiệu rất hiệu quả. Bởi khách hàng chỉ biết đến doanh nghiệp bạn khi họ nhận diện sự khác biệt trong thương hiệu bạn tạo dựng so với đối thủ cạnh tranh.
Nhận diện điểm yếu
Bất kỳ cá nhân hay các tổ chức, doanh nghiệp nào cũng có điểm yếu riêng. Muốn trở nên tốt hơn, phát triển hơn thì cần thẳng thắn nhận diện được những điểm yếu còn tồn tại và từ đó tìm phương án khắc phục điểm yếu đó.
Để xác nhận doanh nghiệp đang có những điểm yếu nào, bạn cần có cái nhìn tổng quan về vấn đề đó, tôn trọng và đánh giá đối thủ cạnh tranh. Từ đó xem xét được những điểm hạn chế mà doanh nghiệp đang tồn tại.
Nhận diện cơ hội
Cơ hội là yếu tố bên ngoài nhưng doanh nghiệp cũng cần có nền tảng cơ bản và khi thị trường có tín hiệu tích cực thì doanh nghiệp của bạn mới có thể phát triển nhanh chóng. Do đó, để nắm bắt kịp thời những cơ hội đó, bản thân doanh nghiệp cần thực hiện nâng cao chất lượng sản phẩm/dịch vụ, tăng cường chiến dịch truyền thông cũng như chú trọng năng lực doanh nghiệp một cách vững chắc.
Nhận biết rủi ro
Thách thức cũng có thể biến thành cơ hội để doanh nghiệp đẩy nhanh quá trình phát triển của mình. Để biến rủi ro thành cơ hội, bạn cần tập trung tối đa điểm mạnh đang sở hữu, giúp chúng có môi trường phát triển mạnh mẽ.
SWOT áp dụng cho các lĩnh vực kinh doanh nào?
Mô hình SWOT được ứng dụng chủ yếu trong các lĩnh vực: Kinh doanh, Marketing, Logistic,tài chính, bảo hiểm,…. Cụ thể, có thể áp dụng phân tích mô hình SWOT cho các trường hợp sau:
- Lập kế hoạch chiến lược kinh doanh
- Đưa ra những quyết định cho sự phát triển doanh nghiệp
- Kích thích phát triển những ý tưởng kinh doanh mới
- Loại bỏ và hạn chế các điểm yếu còn tồn tại ở doanh nghiệp
- Phát triển các thế mạnh doanh nghiệp
- Giải quyết các vấn đề liên quan đến cơ cấu tổ chức, nguồn lực tài chính, nhân sự.
Kết luận
Trên đây, tôi đã chia sẻ đến bạn những thông tin về mô hình SWOT cũng như các nước phân tích triển khai mô hình SWOT hiệu quả cho các doanh nghiệp có quy mô vừa và nhỏ. Hy vọng rằng thông qua những kiến thức này đã giúp bạn hiểu rõ hơn về cách tạo lập ma trận phân tích SWOT và chiến lược cải thiện doanh nghiệp phù hợp.
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã hiểu rõ hơn về phân tích SWOT là gì (hay SWOT Analysis là gì) và cách thực hiện mô hình SWOT đúng chuẩn. Từ đó áp dụng hiệu quả cho chiến dịch của doanh nghiệp mình nhé. Chúc bạn thành công!
